Aktualności

Młodzież siłą napędową organizowania społeczności lokalnej

Organizowanie społeczności lokalnej kryje wiele niespodzianek, czasem przełomowym momentem bywa odkrywanie potencjału młodzieży, które uruchamia proces zmian. Młodzi ludzie dostrzegają nie tylko potrzeby własnej grupy, ale i społeczności w której żyją, dbają o zagospodarowanie przestrzeni publicznej, potrzebnych usług, czy też oferty czasu wolnego.

Na rozpoznaniu potencjału młodzieży nie poprzestali organizatorzy społeczności lokalnej pracujący w Miejskim Ośrodku Pomocy Społecznej w Łapach, postanowili go spożytkować na rzecz rozwoju społeczności lokalnej. Prowadzone podczas diagnozy, rozmowy z młodzieżą wskazywały, że nie mają oni zbyt wielu możliwości zagospodarowania czasu wolnego, a te praktykowane jak, np. stanie w klatkach schodowych, czy rzucanie kamieniami z nasypów kolejowych w przejeżdżające pociągi, nie były godne pochwały. Młodzież mówiła krótko – „to z nudów, przecież coś trzeba robić”.

Pomysłem na pokonanie nudy było zaangażowanie młodzieży w wolontariat. Organizatorzy postawili na edukację i aktywizację. Powstał Klub wolontariusza, młodzi ludzie przygotowywali się do wykonywania wolontariatu uczestnicząc w cyklu szkoleń. Nabywali wiedzę z zakresu wolontariatu, metod pracy z dziećmi, osobami niepełnosprawnymi i starszymi, organizowania wydarzeń lokalnych, zbiórek. Proces edukacyjny był ukierunkowany na przygotowanie wolontariuszy do świadomej, bezpłatnej pracy na rzecz osób potrzebujących oferowanych przez nich usług. Wspierał twórczość, kreatywność, wyzwalał potencjał i motywację. Skłaniał do refleksji, uwrażliwiał na potrzeby innych. W efekcie prowadzonych działań wolontariusze pracują z dziećmi, współorganizują lokalne wydarzenia integracyjne, przygotowują scenariusze imprez, prowadzą konkursy, zabawy dla najmłodszych uczestników i ich rodzin. Współorganizują kampanie promujące postawy aktywne, podczas przemarszów po ulicach miasta na transparentach promują hasła: Wolontariusze zmieniają świat, Przyłącz się do nas – zostań wolontariuszem, Warto pomagać.

W pomaganiu innym dostrzegli szansę na własną aktywność, a nawet uznali wolontariat za receptę na nudę, nie tylko dla siebie ale i starszego pokolenia. - „Mój dziadek też siedzi w domu i się nudzi, a przecież tyle rzeczy mógłby jeszcze robić – zainteresuję go wolontariatem”. Słowa przerodziły się w czyn, wolontariusze wspólnie z partnerskimi instytucjami i organizacjami utworzyli Klub Seniora, działanie to było odpowiedzią na potrzeby środowiska osób starszych, nieaktywnych zawodowo, często samotnych i koncentrujących aktywność w obrębie własnego mieszkania. Jednym z priorytetów było zapoznanie seniorów z ideą wolontariatu, ukazanie możliwości zarówno bycia wolontariuszem jak i korzystania z oferowanych przez wolontariuszy usług. Zachęcali osoby starsze do dzielenia się swoimi pasjami, do łączenia osobistego rozwoju z działaniem dla innych. Udowodnili, że osoby starsze są aktywnymi członkami społeczności lokalnych, którzy wykorzystują swój wolny czas, zainteresowania, wiedzę i bogate doświadczenie życiowe i zawodowe w działaniach na rzecz otoczenia. Potrafią inicjować ciekawe przedsięwzięcia w swoim miejscu zamieszkania i pomagają w rozwiązywaniu lokalnych problemów. Przekonują, że nie trzeba bać się starości, ale należy korzystać z jej praw i możliwości. W efekcie łapscy seniorzy brali udział w różnych formach aktywności, prowadzonych przez wolontariuszy zajęciach z obsługi komputera, obsługi telefonów komórkowych, aparatów fotograficznych. Wspólne zajęcia sprzyjały edukacji międzypokoleniowej, nawiązywaniu nici porozumienia, budowaniu relacji, wymienianiu się wiedzą i doświadczeniem oraz obdarowaniu pozytywną energią. Podczas warsztatów poznawali sposoby komunikacji, zwłaszcza z młodszymi członkami rodzin, ćwiczyli sposoby radzenia sobie z samotnością, również poprzez nawiązywanie relacji z wnukami. Młodzież poprzez wykonanie fotografii seniorom uchwyciła starość w pięknym świetle i pokazała ją na wystawie zdjęć oraz w specjalnie wydanym kalendarzu.

Wspólne działanie w społeczności lokalnej stwarzało okazję do świętowania. Na przykład, wolontariusze zostali uhonorowani na Gali Wolontariatu, była to okazja do podziękowania im za zaangażowanie, chęć pomocy innym, a także promowanie wolontariatu. Uczestniczyli również w imprezie integracyjnej z okazji Światowego Dnia Seniora, która przykuwała uwagę do zagadnienia starzenia się, była okazją do intensywniejszego propagowania postulatów mających na celu poprawę sytuacji osób starszych: walki z dyskryminacją, zapobiegania niepełnosprawności, zapewnienia odpowiedniej opieki zdrowotnej i równego udziału w rozwoju kulturalnym i ekonomicznym społeczeństwa. Wydarzenie było okazją do integracji ze społecznością lokalną, zabrania głosu w wprawie problemów starszego pokolenia.

Wspólna aktywność młodzieży i seniorów oddziałuje na inne grupy społeczne, bywa początkiem zmian zachodzących w społeczności, okazją do aktywności i budowania relacji oraz więzi. Również wypowiedzi obu zainteresowanych stron wskazują na potrzebę inicjowania i kontynuowania współpracy międzypokoleniowej. ”Pomagać i patrzeć jak inny człowiek jest szczęśliwy – to coś wspaniałego” – jak mówi wolontariuszka Edyta. „Praca wolontarystyczna daje mi wiele radości, czuję się potrzebny, nabywam doświadczenia, umiejętności i odwagi” – tak korzyści z wykonywania wolontariatu opisuje Hubert, natomiast Patryk, uważa, że ”wolontariat jest wspaniałą formą pomocy, nie zawsze trzeba otrzymywać zapłatę za swoja pracę, nie wierzyłem w to ale ludzie, których poznałem dają dużo z siebie, poświęcają swój czas i są z tego powodu naprawdę szczęśliwi – są dla mnie wzorem!”. Również starsze pokolenie dostrzega walory współpracy z wolontariuszami, ”Młodzież jest moimi oczami – jestem niewidomy – czytają mi, pomagają w wyjściu z domu” – mówi Pan Jan, ”Odkąd korzystam z pomocy wolontariuszy stałam się bardziej pogodną osobą, traktuję ich jak swoje wnuki i mam do nich wielkie zaufanie” – relacjonuje Pani Helena, o zmianie postrzegania wolontariatu opowiada Pan Edward – „Jestem osobą samotną, nie mam rodziny, bardzo nieufnie podchodziłem do oferowanej mi pomocy przez wolontariuszy, zostałem miło zaskoczony – nigdy nie zawodzą, są odpowiedzialni i słowni. Traktuję ich jak swoją rodzinę. To cudowne uczucie”.

Młodzież świadcząc wolontariat na rzecz seniorów, włączyła starsze pokolenie w tą formę aktywności. Seniorzy z Klubu Seniora “Po drugiej stronie tęczy” za swoją misję wolontarystyczną przyjęli odwiedzanie i rozweselenie osób przebywających w szpitalach i domach pomocy społecznej. Odgrywają dla pacjentów i pensjonariuszy przedstawienia: “Kopciuszek” i “Czerwony Kapturek szuka księcia”. Wizyty wzbudzają emocje, wywołują zarówno wzruszenie jak i uśmiechy na twarzach, zachęcają do wspólnego spędzania czasu. Współpraca międzypokoleniowa dowodzi, że wolontariat jest formą aktywności dla osób w każdym wieku.

Przykład opisany wyżej wskazuje młodzież jako grupę, która jest siłą napędową procesu organizowania społeczności lokalnej, ale absolutnie nie jest to regułą. Każda grupa funkcjonująca w określonej społeczności przy wsparciu organizatora i wykorzystaniu tkwiącego w niej potencjału może pełnić rolę katalizatora zmian. W Łapach wraz ze zwiększającym się zaangażowaniem młodzieży wzrastało zainteresowanie wspólną aktywnością ze strony dorosłych, było to widoczne podczas przygotowania pikników, kampanii, wspólnie realizowanych przedsięwzięć.

Wypowiedzi oznaczone kursywą zaczerpnięto z materiałów udostępnionych przez organizatorów społeczności lokalnej pracujących w MOPS w Łapach.

Projekt “Tworzenie i rozwijanie standardów usług pomocy i integracji społecznej: jest współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego