Aktywni seniorzy w Pruszkowie

Jak w podwarszawskiej miejscowości udało się zrealizować projekt aktywizacji osób starszych – pisze Agata Erhardt z Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Pruszkowie.

Nauczeni doświadczeniem oraz obserwacją postanowiliśmy w bieżącym roku zorganizować szereg przedsięwzięć na rzecz pruszkowskich seniorów. Nie poprzestaliśmy na międzynarodowych obchodach Dnia Osób Starszych, który przypada na 1 października. Dla pruszkowskiej społeczności seniorów stanowił on tylko namiastkę tego, czego oczekiwali od siebie i od społeczności lokalnej. W roku ubiegłym zorganizowaliśmy Tydzień Aktywnego Seniora. Odnieśliśmy sukces organizacyjny, a przede wszystkim frekwencyjny i zadowolenie osób starszych, które zmotywowało lokalne środowisko seniorów do podjęcia jeszcze większego wyzwania. Poczucie dowartościowania dodało im skrzydeł, tym samym w październiku 2011 roku odbył się Pruszkowski Miesiąc Aktywnego Seniora.

Dlaczego Pruszkowski Miesiąc Aktywnego Seniora?

Chcieliśmy sprostać zmianom społecznym, które ukazują nam, że dziś duża grupa osób starszych czuje się zagrożona wykluczeniem społecznym – żyje w poczuciu dyskryminacji ze względu na wiek, nieprzydatność i marginalizację społeczną. Dla nas oraz dla samych seniorów jest to niewątpliwie bardzo niepokojąca diagnoza. W tej sytuacji niezbędne było podjęcie różnorodnych działań, które miały wpływ na integrację osób starszych i ich większy udział w życiu społecznym.

Założenia i zrealizowane cele

Cele projektu dotyczyły zarówno sfery „mentalnej” osób starszych aktywność, świadomość przydatności pokoleniowej, które są „lekiem” na ich wykluczenie, jak i praktycznej – bezpieczeństwo seniorów w domu i na ulicy; profilaktyka zdrowotna – ruch i prawidłowe odżywianie.
Nasze cele osiągnęliśmy poprzez zmobilizowanie grupy seniorów, w tym dużej grupy seniorów wolontariuszy, do udziału w organizacji imprez i spotkań, a następnie do aktywnego w nich uczestnictwa w związku z Miesiącem Aktywnego Seniora. Sprawność organizacyjna, aktywność widoczne w procesie przygotowania wynikały z faktu, że seniorzy uwierzyli, że potrafią kreować rzeczywistość, mogą integrować się i organizować dla wspólnego celu. Liczny udział seniorów w projekcie spowodował, że byli oni widoczni w przestrzeni publicznej. Aktywna forma spędzania wolnego czasu przez seniorów na terenie miasta spotkała się z dużym uznaniem ze strony społeczności lokalnej. Aktywizacja i integracja seniorów podczas różnych przedsięwzięć przezwyciężała ich poczucie marginalizacji i wykluczenia. Założeniem projektu było również stworzenie szansy na porozumienie międzypokoleniowe, która przejawiała się w podejmowaniu wspólnych działań z młodzieżą. Pragnęliśmy również dzięki specjalistom przekazać wiedzę, która niewątpliwie przyczyni się do bardziej świadomego oraz bezpieczniejszego życia osób starszych.

Co się działo?

W okresie miesiąca października, w różnych miejscach miasta Pruszkowa seniorzy mieli do wyboru kilkanaście wydarzeń kulturalnych, sportowych oraz edukacyjnych, w których mogli wziąć udział. Cykl wydarzeń w ramach Pruszkowskiego Miesiąca Aktywnego Seniora otworzyło szkolenie na temat „Zagrożeń dla osób starszych” z kierownikiem sekcji ds. profilaktyki pruszkowskiej straży miejskiej. Już po dwóch dniach seniorzy uczestniczyli w spotkaniu z dietetyczką o prawidłowym odżywianiu się w starszym wieku. Doświadczenie kultury teatru zapewnił nam bardzo ciekawy spektakl „Matka” w Młodzieżowym Domu Kultury. Seniorzy mieli też okazję przenieść się przynajmniej na chwilę do słonecznej Afryki, o której opowiadał zaproszony podróżnik. Swoją prezentację zatytułował „Mauretania, czyli muchy groźniejsze od Al-Kaidy”. Następnie rozpoczął się tydzień poświęcony aktywności fizycznej, w ramach którego odbyły się dwie zabawy taneczne, podczas których uczestnicy mogli skorzystać ze słodkiego poczęstunku. Seniorzy mogli również skorzystać z dwugodzinnych zajęć na miejskiej pływalni, korzystając m.in. z sauny, jacuzzi i biczów wodnych. Niezwykłym zainteresowaniem cieszyły się dwa dni spacerów z instruktorem od Nordic Walkingu. Uczestnicy tego przedsięwzięcia nauczyli się chodzenia z kijkami, prawidłowej gimnastyki niezbędnej podczas takiej formy aktywnego spędzania czasu oraz zmotywowali się do wspólnych spacerów dwa razy w tygodniu. Seniorzy mieli również szansę poznać działanie komunikatorów internetowych w ramach warsztatów „Pomyszkuj w Internecie”, które odbyły się w kilku bibliotekach miasta. Być może dzięki temu otworzą się na nowe znajomości. Projekt zakończyła Gala Miesiąca Aktywnego Seniora, która podsumowywała miniony miesiąc i była wydarzeniem kulturalnym, na którą przybyli zaproszeni artyści: Grażyna Brodzińska, Adrianna Godlewska oraz Zespół Sąsiedzi.

Aktywne zaangażowanie osób starszych w organizację Pruszkowskiego Miesiąca Aktywnego Seniora oraz uczestnictwo w zaproponowanych imprezach jeszcze większej ilości lokalnej społeczności seniorów sprawiły, że wzrosła świadomość w zakresie animacji społecznej wśród tej grupy odbiorców. Pruszkowscy seniorzy już teraz niewątpliwie będą wiedzieli, jak zachęcić społeczność lokalną do swoich pomysłów; co zrobić by żyć bezpiecznie; jak pokazać innym, że to co robią jest ważne oraz potrzebne; co zrobić, by ludzie mimo różnicy wieku mogli razem działać; wreszcie – jak mały projekt może przynieść dużą zmianę.

Krótkie podsumowanie

Pruszków liczy ok. 57 tys. mieszkańców z czego 17 % stanowią seniorzy, a ten procent stale rośnie. Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej zaangażował i zaktywizował wolontariuszy z Ośrodka Aktywizacji Seniora „AS”, którzy zapragnęli zorganizować przedsięwzięcie na rzecz pruszkowskiego środowiska seniorów. Zwróciliśmy szczególną uwagę, aby przedsięwzięcia w ramach projektu „Pruszkowski Miesiąc Aktywnego Seniora” były dostępne dla możliwie jak najwięcej liczby osób starszych zamieszkujących nasze miasto. W konsekwencji czego kilkanaście imprez zostało zorganizowanych w wielu różnych miejscach publicznych w Pruszkowie. Niewątpliwie taka organizacja spowodowała pozyskanie szerokiego, różnorodnego grona odbiorców. Efekt był widoczny we frekwencji seniorów na poszczególnych imprezach, która wahała się od ok. 30 osób biorących udział w zajęciach warsztatowych, po ok. 46-60 osób uczestniczących w wydarzeniach kulturalnych i edukacyjnych i ok. 100 seniorów dbających o swoją kondycję fizyczną, aż wreszcie do ok. 300 osób w starszym wieku przybyłych na Galę Pruszkowskiego Miesiąca Aktywnego Seniora.

Projekt z pewnością nie odniósłby takiego sukcesu, gdyby nie bardzo dobra współpraca szerokiego grona partnerów m.in. Urzędu Miasta, Pruszkowskiej Spółdzielni Mieszkaniowej, Miejskiej Biblioteki Publicznej, Młodzieżowego Domu Kultury, Straży Miejskiej, Miejskiej Krytej Pływalni „KAPRY”, Fundacji Samaritanus przy wsparciu finansowym Wojewody Mazowieckiego.

Agata Erhardt

Miejski Ośrodek Pomocy Spolecznej w Pruszkowie posiada certyfikat Centrum Aktywności Lokalnej. Sieć Centrów Aktywności Lokalnej CAL tworzona na bazie instytucji publicznych (ośrodków pomocy społecznej, ośrodków kultury, szkół, organizacji pozarządowych, bibliotek) – to sieć instytucji społecznych nowego typu, opartych na wartościach społecznej więzi i współpracy, obdarzonych kapitałem zaufania, które stają się zapleczem rozwoju i zmiany w środowiskach lokalnych.

Działania w takich instytucjach polegają na bezpośrednim angażowaniu ludzi w sprawy dotyczące ich życia. Koncentrują się na relacjach pomiędzy konkretnymi mieszkańcami, a grupami i instytucjami mającymi wpływ na ich codzienne doświadczenia. Skupiają się na edukacji poprzez animowanie lokalnych wydarzeń, inicjatorami i organizatorami których są sami mieszkańcy.