Specjalnie zaaranżowany, długofalowy proces badania, twórczej konfrontacji i spotkania różnorodnych aktorów reprezentujących “środowisko”(społeczność lokalna, profesjonaliści, urzędnicy i decydenci, naukowcy, liderzy opinii, instytucje lub sieć organizacji, branża) wypracowujące społeczną wiedzę oraz innowacyjne praktyki diagnozowania i rozwiązywania kluczowych/strategicznych problemów.
Proces “spotkania” prowadzony przez moderatora składa się z cyklu powiązanych ze sobą sytuacji badawczych, edukacyjnych, inspiracji praktycznych i teoretycznych, superwizji społecznej praktyki, wyjazdów badawczych dzięki któym uczestnicy (przedmiot) zmiany stają się jej współautorami i realizatorami (podmiotami) .
Procesowi “spotkania” towarzyszy systematyczna “konfrontacja” stanowisk, stereotypów służąca ujawnianiu symbolicznych i praktycznych mechanizmów manipulowania umożliwiająca zbudowanie nowej przestrzeni do zmiany i wspónego działania.
Proces badania i działania realizowany na wielu poziomach: przez ekspertów/liderów danego środowiska oraz przez ich lokalnych partnerów (odbiorów ich usług).
Laboratoria Społeczne uruchamiane są w formie odrębnych projektów i zespołów badawczych.
Pierwszym Laboratorium realizowanym przez CAL była Akademia Rozwoju Lokalnego (prowadzona na zlecenie i we współpracy z Krajowym Ośrodkiem Europejskiego Funduszu Społecznego) skierowana na rozwój potencjału animacyjnego ośrodków i pracowników krajowej sieci Regionalnych Ośrodków EFS.
Obecnie w ramach sieci Laboratoriów Społecznych pracują następujące zespoły:
- Laboratorium Innowacji Społecznej współprowadzony z Instytutem Spraw Publicznych zajmujący się opracowanie środowiskowego modelu pracy socjalnej określanym jako organizowanie społeczności lokalnej
- Laboratorium Animacji Społecznej (współpraca Fundacją Partnerstwo dla Środowiska)składający się z ośmiu subregionalnych zespołów pracujących nad modelem partycypacyjnego kreowania polityk publicznych w samorządach lokalnych),
- Laboratorium Ekonomii Społecznej (współpraca z Stowarzyszeniem BORIS) pracujące nad modelowym rozwiązaniami w zakresie ekonomii społecznej w subregionie płockim.
- Mazowieckie Laboratorium Integracji Społecznej (partnerem jest Mazowieckie Forum Ośrodków Pomocy Społecznej) zajmuje się badaniem edukacyjnych strategii i narzędzi integracji społecznej,
- Laboratorium Rewitalizacji Społecznej (partnerem jest Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego) tworzy przestrzeń do pogłębionej wymiany doświadczeń służącej budowaniu założeń edukacyjnej strategii lokalnej rewitalizacji społecznej.