Biblioteki w Gruzji nie chcą odchodzić w zapomnienie. Nowe spotkania po dwóch latach.
W dniach 23 i 24 maja 2013 r. w Gruzji odbyły się uroczyste spotkania inauguracyjne projektu „Bliżej edukacji, informacji i pracy – nowoczesna oferta gruzińskich bibliotek” – najpierw w Kutaisi (w regionie Imereti), a następnie w Ozurgeti (w regionie Guria). Gospodarzami spotkań były biblioteki regionalne z tych dwóch miast. Spotkania zgromadziły duże grono bibliotekarzy z bibliotek obu regionów, przedstawicieli władz lokalnych, organizacji pozarządowych.
Ze strony polskiej, poza przedstawicielkami partnerskich organizacji realizujących projekt, w spotkaniu uczestniczyła dyrektorka Gminnej Biblioteki Publicznej w Łapach (woj. podlaskie) – Pani Józefa Bajda. Najważniejszą częścią spotkania było dzielenie się dobrymi praktykami w zakresie inicjatyw społecznych podejmowanych przez bibliotekarzy i bibliotekarki w Gruzji i w Polsce. Zaprezentowane zostały polskie doświadczenia Centrum Wspierania Aktywności Lokalnej CAL, Fundacji Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego we wdrażaniu zmian, które dokonują się w bibliotekach, korzystających z nowoczesnych metod pracy z mieszkańcami. Pani Józefa Bajda zaprezentowała dotycząca działań biblioteki na rzecz osób poszukujących pracy – bezrobotnych czy też młodych ludzi dopiero szukających swego miejsca na rynku pracy. Biblioteki gruzińskie przedstawiły swoje pomysły i projekty, realizowane dla mieszkańców.
Biblioteki w Gruzji przeżywają ciężkie czasy. Od ponad 20 lat są mocno niedoinwestowane – brakuje pieniędzy na nowe wydawnictwa, remonty pomieszczeń, sprzęt, są zamykane filie w wielu miejscowościach. Chętnych do odwiedzania bibliotek jest coraz mniej. Mieszkańcy w poszukiwaniu pracy wyjeżdżają do większych miast lub zagranicę (oficjalnie bezrobocie w Gruzji wynosi 15 procent, ale mówi się, że bez pracy jest 35, a nawet 40 procent ludzi). W regionach, gdzie realizowany jest nasz projekt, w mieście Ozurgeti z 72 filii bibliotecznych „przeżyło” 14, w Kutaisi zostało zamkniętych w ostatnich 3 latach ponad 30 bibliotek, na wsiach zlikwidowano prawie wszystkie filie bibliotek gminnych.
Zainteresowanie nowymi metodami pracy w środowisku bibliotekarzy w Gruzji jest ogromne. Dostęp do Internetu, nowoczesny sprzęt, szkolenia, możliwość wymiany doświadczeń poprzez e-Forum „Aktywne biblioteki w Gruzji”, które powstało w ramach projektu, otwiera nowe perspektywy w rozwoju tych instytucji. Przekonaliśmy się, że bibliotekarzom bardzo zależy na budowaniu sieci współpracy, zbieraniu przykładów dobrych praktyk (przykładów projektów społecznych inicjowanych przez biblioteki i realizowanych wspólnie z mieszkańcami), wymianie informacji i prezentacji na zewnątrz swojej aktywności.
Bibliotekarki (bo to prawie w 100% kobiety) pozostają grupą zawodową, która ma dobre rozeznanie w potrzebach środowiska lokalnego, starają się wprowadzać do swojej oferty nurtujące mieszkańców tematy oraz praktyczną wiedzę, np. spotkania nt. zapobiegania uzależnieniom czy kursy internetowe dla młodzieży współorganizowane ze szkołą. Wszystkie te działania są realizowane w bibliotekach bezpłatnie. „Bezpłatnie” ma znaczenie szczególne, ponieważ średnia pensja w Gruzji wynosi ok. 300 lari (600 złotych) miesięcznie, a miejsc proponujących bezpłatne usługi dla mieszkańców dramatycznie brakuje.
Za pomocą projektu „Bliżej edukacji, informacji i pracy – nowoczesna oferta gruzińskich bibliotek” próbujemy zmienić tę sytuację. Już w trakcie naszej wizyty w Gruzji udało się dostarczyć sprzęt do dwóch bibliotek w miejscowościach Zestafoni i Terdżola z regionu Imereti. Odwiedziliśmy także kilka z 15 bibliotek biorących udział w projekcie zarówno w Gurii, jak i w Imereti.
Nasz partner – Główna Biblioteka Naukowa miasta Kutaisi jest jednym z liderów zmian w bibliotekach – współpracuje z polskimi organizacjami i bibliotekami od ponad 3 lat. Pierwszy projekt na rzecz bibliotek gruzińskich został zrealizowany w 2010 roku. Od tego czasu trwa wymiana doświadczeń – także za pomocą nowych technologii, m.in. stron na Facebooku, które zakładają sobie wszystkie biblioteki mające dostęp do komputerów. Biblioteka w Kutaisi, między innymi w związku z realizacją naszego projektu została uznana przez Stowarzyszenie Bibliotekarzy Gruzji za najbardziej aktywną bibliotekę w kraju. Serdecznie gratulujemy! Liczymy na to, że nasza współpraca pozwoli wzmocnić autorytet gruzińskich bibliotek, przekonać społeczność lokalną, że biblioteka może być profesjonalnym partnerem, świadczącym nowoczesne usługi dla mieszkańców, poszukujących wiedzy, informacji a nawet pracy.
Lena Chotkiewicz – koordynatorka projektu, Centrum Wspierania Aktywności Lokalnej CAL
Katarzyna Morawska – specjalistka do spraw bibliotek, FRSI
„Bliżej edukacji, informacji i pracy – nowoczesna oferta gruzińskich bibliotek” Projekt jest współfinansowany w ramach programu polskiej współpracy rozwojowej Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP w 2013 r. Projekt będzie trwał do końca grudnia 2013 r.
