Aktualności

Miodowe lata w Maciejowie

W Maciejowie można teraz dowiedzieć się nawet, jak pszczoły i miód uka­zane są w Biblii: „Dobre słowa są plastrem miodu, słodyczą dla gardła, lekiem dla ciała” (Prz 16,24).

Od wsi, która nie miała na siebie pomysłu, mieszkańcy Maciejowa doszli do Miodowej Krainy. Początek wizji miodowej to powstała w 2007 ro-ku grupa odnowy wsi. Po 2 latach przekształciła się w Stowarzyszenie Roz­woju Wsi Maciejów „Miodowa Kraina”. Teraz mieszkańcy mówią, że przy­szłością są miód i wieś tematyczna.

Miodowe korzenie

Maciejów leży 11 km od Kluczborka. Liczy zaledwie 156 mieszkańców. To głównie środowisko rolnicze. Tutaj pracował ks. dr Jan Dzierżon. Wyniki jego badań prowadzonych m.in. w pasiece w Maciejowie okazały się fun­damentalne dla rozwoju pszczelarstwa. W Maciejowie działa od 1968 roku pasieka zarodowa mieszcząca się w miejscu życia i pracy ks. Dzierżona.

Pszczelarstwo jest też popularnym zajęciem wśród mieszkańców Ma­ciejowa. Wielu z nich posiada własne pasieki, niektórzy pracują w pasiece zarodowej. Mają wiedzę pszczelarską. A pszczelarstwo to ważny element ich lokalnej tożsamości.

Cała wieś ma miejsca, które kojarzą się z miodem: pasiekę zarodo­wą, skansen pszczelarski, apiinhalatory, park, świetlicę, pola i łąki z rośli­nami miododajnymi.

Miód i pszczelarstwo, pomyśleli mieszkańcy, może przyciągnąć turystów. Bo ile można o miodzie opowiadać! O właściwościach miodu, o pszczole w kulturze, o organizacji życia w roju jako metaforze idealnego społeczeństwa. Albo: pszczoła w cywilizacji, zastosowania pszczelego wo­sku, wosk pszczeli jako tworzywo artystyczne. A może rośliny miododajne, rola owadów?

Miodowa droga

Warsztaty o wsi tematycznej poprowadził najpierw Wacław Idziak. Mieszkańcy stwierdzili, że tematem wsi musi być „Miodowa Kraina”.

Przygotowano scenariusz zajęć edukacyjnych poświęconych życiu pszczół „Na miodowej drodze”. W grze edukacyjnej biorą udział dzieci i młodzież z Maciejowa oraz z okolicznych miejscowości. Poszczególne tematy zajęć prezentowane są w miejscach, z którymi są związane. Na przykład na łące w parku prowadzone są zabawy uczące sposobów, w jakie pszczoły komuni­kują się ze sobą przy zbieraniu miodu. Przy okazji zwiedzania drewnianego kościoła pokazuje się znaczenie i symbolikę gromnicy i innych świec uży­wanych w kościele. Tutaj jest okazja, by dowiedzieć się, jak pszczoły i miód pokazane są w Biblii:. „Dobre słowa są plastrem miodu, słodyczą dla gardła, lekiem dla ciała ” (Prz 16,24). A w świetlicy prowadzone są eksperymenty ‒ badanie konstrukcji plastra miodu.

Smakowanie miodu

Życie pszczół, ich hodowla i cykl życiowy ‒ o tym wszystkim można się dowiedzieć na zajęciach. Osią fabularną lekcji są kolejne zadania wykony­wane przez mieszkańców ula. Rozpoczynają się od zapoznania uczestników z podstawowymi faktami dotyczącymi konstrukcji ula i hodowli pszczół, następnie uczniowie poznają właściwości pszczelego plastra i dowiadują się, co jedzą pszczoły. Potem nauka pszczelich sposobów porozumiewania się i bronienia ula. Uczestnicy zajęć samodzielnie poszukują informacji, pro­wadzą eksperymenty, są inspirowani do stawiania pytań. Scenariusz zajęć

obejmuje zarówno działania edukacyjne, jak i aktywności ruchowe, gry i za­bawy ‒ wszystkie elementy scenariusza są jednak związane z zagadnieniem życia pszczół.

W Maciejowie została utworzona sekcja sportowa szermierki Go-Now. Podczas ćwiczeń i turniejów używa się bezpiecznej broni ćwiczeb­nej Go-Now. Zabawa ta jest włączona do gry „Na miodowej drodze”, gdy pszczoła w ostatnim etapie swojego życia staje się strażniczką własnego ula. Uczestnicy gry mają wówczas możliwość nauczyć się zasad szermierki i po­czuć się jak obrończynie ula. Inaugurację gry odbywa się podczas imprezy cyklicznej „Maciejowskie Miodu Smakowanie”. Gra edukacyjna dostępna jest teraz dla wszystkich zainteresowanych grup odwiedzających. A wszyscy maciejowianie jak pszczółki pracują na rzecz rozwoju swojej miejscowości. Teraz myślą o wiosce tematycznej z prawdziwego zdarzenia. Nastały w Ma­ciejowie miodowe lata.

Okiem animatora regionalnego CAL:

Niewielka społeczność, której udało się dokonać dużych zmian. Ponieważ kiedy życie staje się trudne, warto je osłodzić, ale tylko tym, co dobre, zdrowe i pyszne. Wychodząc z takiego założenia, mieszkańcy Maciejowa odkryli, co mają najcenniejszego i najsmaczniejszego: miód. Opieka nad pszczołami i produkcja miodu wymagają ogromu pracy ‒ tak samo zmiana, jaka zaszła w miejscowości i mieszkańcach, wymagała mrówczej czy raczej pszczelej pracy. Czerpiąc dobre wzorce i przykłady z innych miejscowości, szukali tematu, który byłby charakterystyczny dla tradycji miejsca. Symbolem miejscowości jest miód. W modelu aktywnych społeczności podstawowy filar stanowi tożsamość miejsca. Słodkie przedsięwzięcie wspiera Joanna Bulak, lokalny animator, na co dzień kierownik biura lgd „Dolina Stobrawy”. Cenna jest świadomość

mieszkańców, że do założenia wioski tematycznej należy się dobrze przygotować. Trzeba zaplanować działania, właściwie rozłożyć je w czasie. Zadbali więc o poznanie idei wiosek tematycznych, przyjrzeli się potencjałowi i historii miejsca poprzez udział w szkoleniach. Zaangażowanie wielu osób w realizację pomysłów pokazuje ogromne poczucie odpowiedzialności. Miejsce zamieszkania determinuje sposób życia ludzi, ponieważ większość z nich związana jest z produkcją miodu i innych wyrobów. Na tym też budują swoją ofertę dla turystów. Stwarzają okazję do poznania tradycyjnych metod produkcji. Dbają o aktualność strony internetowej, uczestniczą w różnego rodzaju targach, przygotowali historię miejscowości i pszczelarstwa na podstawie wspomnień mieszkańców i kronik parafialnych.

Mieszkańcy Maciejowa mają świadomość, że aby ich działania przyniosły długotrwałą zmianę, konieczne jest włączanie w nie także młodego pokolenia. Jedną z kolejnych inicjatyw są działania edukacyjne dla dzieci i młodzieży. Młodzi poznają historię swojej miejscowości, lokalne tradycje, zwyczaje i obrzędy. Miodowa Kraina staję się miejscem rozwoju ich zainteresowań, czują się z nią związani i chcą w niej pozostać.

Zmiana, jaka została przeprowadzona w Maciejowie, może stać się wzorem i inspiracją dla innych. Co roku wydarzenie o nazwie „Maciejowskie Miodu Smakowanie” jest obok promocji także momentem wielkiego świętowania mieszkańców, przyglądania się efektom swojej pracy.

Maciejowianie stale szukają przestrzeni, które wymagałyby zmian, aby stać się miejscem coraz bardziej przyjaznym ludziom i oczywiście pszczołom. Rodzi to kolejne inicjatywy. Najnowsza oddolna inicjatywa to „Walka ze śmieciami”. W ramach akcji raz w miesiącu mieszkańcy wsi sprzątają wspólnie swój mały świat. Wprowadzono monitoring dróg dojazdowych, miejscowości i lasu, aby utrzymać teren w należytej czystości.

Wieś stale się zmienia i rozwija. Wykorzystany został w całości potencjał tkwiący w historii, tradycji, walorach ekologicznych miejsca. Maciejów jest teraz miejscem słodkim do życia jak miód, który tam produkują. Stało się tak dlatego, że mieszkańcy znaleźli w sobie odwagę do podjęcia działań.

Opisana historia jest częścią publikacji „Aktywne Społeczności. Zmiana Społeczna. Katalog Praktyk, tom III” wydanej przez Centrum Wspierania Aktywności Lokalnej CAL. To zestaw ponad 30 inspirujących mini-reportaży o tym jak lokalne społeczności potrafią brać sprawy w swoje ręce.

Jak mieszkańcy białostockiego bloku zrobili wystawę fotografii i filmów w suszarni na 11. piętrze? Co wynikło z przygotowania przez mieszkańców Pogorzyc wirtualnej księgi swojej wsi? Jakie korzyści przynosi lokalne partnerstwo działające na Starym Przedmieściu w Gdańsku? Te i wiele innych historii znajdziemy w najnowszym Katalogu praktyk Aktywnych społeczności. Opowieści są różne, ale każda z nich pokazuje ludzi, którzy podejmują inicjatywy zmieniające ich samych i otoczenie, w którym żyją. Historie wzbogacone są komentarzami animatorów regionalnych CAL, które wnoszą do nich refleksję na temat tego jak powstaje i jak funkcjonuje aktywna społeczność.

Książka jest wynikiem pracy kilkunastu animatorów społecznych CAL z całej Polski. Co roku przyglądają się oni wybranym społecznościom lokalnym i inicjatywom przez nie podejmowanym. Starają się je poznać, zrozumieć i opisać.

Do pobrania: Aktywne Społeczności. Zmiana Społeczna. Katalog Praktyk, tom III

Publikacja została wydana w ramach projektu “Tworzenie i Rozwijanie standardów usług pomocy i integracji społecznej”. Projekt jest współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.