Biblioteka z turbodoładowaniem
To nie biblioteka, a zaangażowany społecznie kulturalny kombajn. Owszem, wypożyczają książki, ale jeszcze bardziej interesuje ich aktywne dotarcie do ludzi, również tych ze środowisk marginalizowanych. Efekt? Sypią się na ich ręce certyfikaty, odznaczenia i nagrody, bo wiedzą, jak skutecznie budować społeczność lokalną.
Certyfikat Jakości CAL otrzymują organizacje i instytucje szczególnie zasłużone dla rozwoju społeczności lokalnych. Biblioteka Publiczna w Człuchowie może odczuwać dumę, bo udało się jej to jako pierwszej tego typu placówce w Polsce. Dotąd sukces ten powtórzyła jeszcze tylko jedna biblioteka w kraju – w Piekarach Śląskich.
Wyróżnienie CAL to nie jedyny dowód ich wyjątkowości. Zajęli III miejsce w rankingu bibliotek Instytutu Książki i „Rzeczpospolitej”. Od kilku lat są najlepsi w województwie pomorskim. Również lokalni partnerzy honorują ich swoimi odznaczeniami – „Zasłużony dla miasta Człuchowa”, „Złota odznaka LOP”, „Przyjaciel Przedszkola”.
Skąd bierze się fenomen biblioteki publicznej w tym niewielkim mieście? Okazuje się, że biblioteką to miejsce jest tylko z nazwy – na co dzień występuje w najróżniejszych społecznych rolach i w każdej osiąga niezwykłe rezultaty. Dyrektorka biblioteki przyznaje, że podstawą sukcesu są pracownicy.
– Zatrudniamy dziesięciu bibliotekarzy, którzy pracują nie tylko dla pieniędzy, ale głównie dla samorealizacji – zapewnia Maria Dąbrowska. – Naszym marzeniem jest nowy budynek biblioteki. Obecny jest mało estetyczny. Nie mamy pieniędzy na remont, nową elewację. Biblioteka powinna być wizytówką miasta – dodaje.
Bibliotekarz na intensywnym szkoleniu
Bardzo ważnym wydarzeniem dla biblioteki w Człuchowie było wejście do Programu Rozwoju Bibliotek. – Była to dla nas wielka szansa. Uczestniczyliśmy w wielu specjalistycznych szkoleniach, zdobywaliśmy nowe doświadczenia i spojrzeliśmy na swoją pracę z nowej perspektywy – wyjaśnia Dąbrowska.
Przystąpienie do Programu Rozwoju Bibliotek wiązało się z powołaniem Koalicji Lokalnej. – Ona tak naprawdę istniała od wielu lat, ale oparta była na więzach nieformalnych. Powstanie koalicji wpisuje się doskonale w wizję i misję biblioteki. Koordynujemy i inicjujemy wiele zadań na rzecz aktywizacji społeczności lokalnej Człuchowa i okolic. Jesteśmy otwarci też na inicjatywy mieszkańców. Oferujemy pomoc przy realizacji proponowanych przez nich działań kulturalno-edukacyjnych – opowiada dyrektorka biblioteki.
Dotrzeć do trudnego targetu
Dużą wagę biblioteka publiczna przywiązuje do otwarcia przestrzeni na tych, którzy na co dzień mogą czuć się niepotrzebni, marginalizowani. – Otaczamy szczególną troską osoby w ciężkiej sytuacji społecznej. Dużo uwagi poświęcamy ludziom samotnym, którzy przychodzą do biblioteki porozmawiać, spotkać ze znajomymi, wyżalić. Staramy się także prowadzić edukację kulturalną wśród młodzieży trudnej z Młodzieżowego Ośrodka Socjoterapii w Wierzchowie Dworcu. Zapraszamy ich na spotkania z autorami i ciekawymi ludźmi. Wychowankowie Ośrodka uczestniczyli w warsztatach dziennikarskich i historycznych, przygotowują jasełka, inscenizacje teatralne. Organizujemy też zajęcia plastyczne i wycieczki edukacyjne dla dzieci ze Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego. Przygotowujemy kiermasze i wystawy ich prac – wylicza Maria Dąbrowska.
Placówka stara się ułatwiać dostęp do swoich usług osobom starszym i tym z niepełnosprawnością. – Praktykujemy formę „książka na telefon”, która świetnie sprawdza się wśród osób starszych i niepełnosprawnych. Poza tym posiadamy bogate zbiory „książek mówionych” dla osób niedowidzących. Mamy warsztaty komputerowe dla osób 55+, które uczą się od podstaw obsługi komputera i Internetu, poznają urządzenia biurowe, biorą udział w warsztatach fotograficznych. Dzięki tym szkoleniom otwierają się na nowe technologie, wzrasta ich poczucie wartości, zawiązują się nowe znajomości i poszerzają kręgi zainteresowań – tłumaczy Dąbrowska.
W Czytelni Internetowej Biblioteki Publicznej w Człuchowie każdy uzyska pomoc przy redagowaniu pism urzędowych, wypełnianiu druków, pisaniu CV i listów motywacyjnych. Placówka posiada też dostęp do bezpłatnej internetowej bazy aktów prawnych.
Lokalne centrum artystyczne
Istotnym celem działalności biblioteki z Człuchowa jest edukacja – dzieci mogą brać udział w warsztatach artystycznych pod okiem lokalnych twórców, komputerowych, z języka angielskiego (bezpłatnie!, w ramach projektu „FunEnglish w bibliotece”). – Staramy się rozwijać nawyki czytelnicze wśród najmłodszych, przygotowując wiele konkursów, zajęć i spotkań z książką. Część dzieci traktuje bibliotekę jak drugi dom. Spędzają w niej znaczną część wolnego czasu, rozwijają swoje zainteresowania i integrują z rówieśnikami z innych środowisk – mówi Dąbrowska.
Człuchowska biblioteka organizuje szereg imprez dotyczących lokalnej historii i kultury, wycieczki po okolicy. Angażuje się w akcje: Czytelmaniak, Cała Polska Czyta Dzieciom, Słupska Wiosna Literacka, Z książką na walizkach, Baśniowo Konkursowo. Od dwóch lat jest uczestnikiem kampanii Tydzień z Internetem, podczas której organizowane są spotkania integracyjne dla dzieci i osób starszych oraz imprezy edukacyjne.
Autorzy goszczący w bibliotece zabierani są także do mniejszych miejscowości. – Chcemy, aby ci mieszkańcy mieli również dostęp do spotkań z pisarzami i szeroko pojętej kultury – wyjaśnia dyrektorka.
Kontakty z urzędnikami i społecznikami
Biblioteka jest ważnym partnerem dla samorządów lokalnych. Od lat współpracuje też z instytucjami publicznymi i organizacjami pozarządowymi. – Największym sojusznikiem, z którym organizujemy kilka dużych imprez w roku, jest Towarzystwo Miłośników Ziemi Człuchowskiej. Do przygotowania dzieci reprezentujących bibliotekę w konkursach i występach na szczeblu wojewódzkim i lokalnym chętnie włączają się instruktorzy z Miejskiego Domu Kultury w Człuchowie – wyjaśnia Maria Dąbrowska.
Współpraca z wolontariuszami ma charakter nieformalny. Najchętniej włączają się w organizację zajęć plastycznych i spacerów edukacyjnych dla dzieci. Wolontariusze niezastąpieni byli również podczas remontu biblioteki – przy pracach porządkowych i przenoszeniu księgozbioru.
Miejska Biblioteka Publiczna w Człuchowie w województwie pomorskim http://www.bibliotekaczl.pl/ działa od 19 listopada 1946 roku. Obecnie pełni funkcję biblioteki powiatowej, składającej się z sześciu działów i jednej filii bibliotecznej.
Dorota Suwalska
Informacja pochodzi z portalu organizacji pozarządowych www.ngo.pl